Όπως είπαμε παραπάνω ο ρόλος της γυναίκας στην οικογένεια και στην κοινωνία ήταν και εξακολουθεί να είναι τριπλός: Μητέρα, οικοκυρά και εργάτης στις εξωτερικές δουλειές.

Η Πλατανιώτισσα, ως και όλες σχεδόν οι χωρικές γυναίκες, ιδίως των ορεινών περιοχών, παλαιότερα εκτός των παραπάνω εργασιών είχε επωμισθεί και μια άλλη βαρειά εργασία, τον αργαλειό, για την ύφανση βαμβακερών (πάνινων) υφασμάτων και μάλλινων κλινοσκεπασμάτων.

Κύριο εργαλείο για τις παραπάνω εργασίες ήταν ο αργαλειός με διάφορα εξαρτήματα, η όλη εργασία των διαφόρων υφαντών προϊόντων περνούσε από πολλά στάδια, τα οποία αποτελούσαν μια πραγματική βιοτεχνία για την γυναίκα.

Το παραδοσιακό εργαλείο, ο αργαλειός σχεδόν εξέλιπε σήμερα, γι’ αυτό πιο κάτω γίνεται μια λεπτομερής περιγραφή αυτού και των εξαρτημάτων του για εκείνους, που δεν τον γνώρισαν. Η καταγραφή των λεπτομερειών αυτών ίσως σε πολλούς φανεί ανιαρή και κουραστική, έπρεπε όμως να γίνει, γιατί το ιστορικό αυτό μέσο και εργαλείο της χωρικής γυναίκας επεκράτησε επί πολλά χρόνια, άφησε εποχή και θα πρέπει οι νεώτερες γενιές να γνωρίσουν, έστω και αμυδρά, την εικόνα του.

Ο κύριος αργαλειός αποτελείτο από δύο μεγάλα ξύλινα πλαίσια με βάσεις γερές, τα οποία εστήνοντο όρθια το ένα απέναντι στο άλλο, ήσαν έτσι κατασκευασμένα, ώστε επάνω τους να στηρίζονται διάφορα εξαρτήματα, τα οποία ήσαν τα εξής:

1) το μεγάλο αντί, 2) το μικρό αντί, 3) τα μιτάρια, 4) το χτένι, 5) η απλώστρα, 6) η κουρούνα, 7) τα ποδαρικά, 8) η σανίδα, που κάθονταν η υφάντρα,  9) η σαΐτα, 10) τα δύο καλαμίδια, 11) τα καρέλια (είδος τροχαλιών) και 12) οι οξύγκλες η προγκίδες.

α) Το μεγάλο αντί: Ήταν ένα επίμηκες κυλινδρικό ξύλινο εργαλείο, που στο ένα άκρο του ήταν πιο εξογκωμένο και είχε στο σημείο αυτό (4) τρύπες. Ετοποθετείτο πιο ψηλά στο ένα άκρο του αργαλειού και το στηριζόταν σε δυο εγκοπές, που είχαν εκατέρωθεν τα δυο πλαϊνά πλαίσια του αργαλειού, σ’ αυτό τυλιγόταν το στημόνι.

β) Το μικρό αντί: Ήσαν της ίδιας ακριβώς κατασκευής με το μεγάλο αντί και χρησίμευε να τυλίγεται το ύφασμα, που προέκυπτε από την ύφανση. Στηριζόταν και αυτό σε εγκοπές των πλαϊνών πλαισίων και ήταν προς το μέρος της υφάντριας, στο άλλο άκρο του αργαλειού και λίγο χαμηλότερα από το μεγάλο.

γ) Τα μιτάρια: Ήσαν δυο και κάθε ένα από αυτά αποτελείτο από δύο ξύλινες ράβδους, στις οποίες ήσαν περιπλεγμένες κλωστές ιδικές (μιταροκλωστές) κατά τέτοιο τρόπο, ώστε τα νήματα του στημονιού, που περνούσαν από αυτές, να μετακινούνται εύκολα τα μισά επάνω και τα’ άλλα μισά κάτω με το εναλλάξ ανεβοκατέβασμα των μιταριών, τα οποία εκινούντο με την βοήθεια των ποδαρικών, όπως θα ιδούμε παρακάτω.

δ) Το χτένι: ήταν ένα μακρόστενο πλαίσιο σε σχήμα ορθογώνιου παραλληλόγραμμου, που στο κενό του υπήρχαν πάρα πολλά μικρά ξύλινα, ιδίως από καλάμι, «μπαλίνια» όρθια τοποθετημένα το ένα πλάι στο άλλο, μέσα από αυτά περνούσαν οι κλωστές του στημονιού μετά τα μιτάρια, με την βοήθεια και εδώ των ποδαρικών. Το χτένι στηριζόταν σ’ ένα ευκίνητο και εξαρτώμενο από τα δύο πλαίσια του αργαλειού ξύλινο αντικείμενο, το λεγόμενο «ξυλόχτενο» χρησίμευε δε (το χτένι), που εκινείτο με το ξυλόχτενο, να κτυπάει η υφάντρα το υφάδι για να υφαίνεται μαζί με το στημόνι το ύφασμα.

ε) Η απλώστρα: ήταν ένα μακρύ ξύλο, είδος μοχλού, του οποίου το ένα άκρο έμπαινε σε μια τρύπα του μεγάλου αντιού και το άλλο ακουμπούσε στο δάπεδο, χρησίμευε να κρατάει σταθερό το αντί για να μην μετακινείται, έφθανε μέχρι την υφάντρα, για να την μετακινεί, όταν ήταν ανάγκη, για να ελευθερωθεί και περιστραφεί το αντί, ώστε να ξετυλιχθεί το στημόνι.

στ) Η κουρούνα: Ήταν και αυτή ένας μικρός ξύλινος μοχλός, που έμπαινε σε μια τρύπα του μικρού αντιού και προσδενόταν με σχοινί σ’ ένα μέρος του αργαλειού, για να κρατάει σταθερό το μικρό αντί, όπως η απλώστρα το μεγάλο, την μετακινούσε η υφάντρα, όταν ήταν ανάγκη, για να ελευθερωθεί και περιστραφεί το μικρό αντί, έτσι ώστε να τυλιχθεί το υφασμένο πανί. Απλώστρα και κουρούνα μετακινούνταν συγχρόνως, γιατί μαζί περιστρέφονταν και τα δύο αντιά.

ζ ) Τα ποδαρικά: Ήσαν δύο ξύλα, επιμήκη, προσδεμένα με σχοινί το καθένα στο κάθε μιτάρι και χρησίμευαν για να ανεβοκατεβάζουν τα μιτάρια εναλλάξ, ώστε να μετακινούνται τα νήματα του στημονιού, τα μισά προς τα κάτω και τα’ άλλα μισά προς τα πάνω, για να περνάει η σαΐτα, δουλεύονταν με τα πόδια της υφάντρας, απ’ αυτό δε και το όνομα «ποδαρικά».

η) σανίδα: χρησίμευε για να κάθεται η υφάντρα, ήταν πολύ γερή και δυνατή, και στηρίζεται στα δύο πλαϊνά πλαίσια του αργαλειού και ήταν πλησίον στο μικρό αντί.

θ) Η Σαΐτα: Ήταν  ένα μικρό ρομβοειδές ξύλινο εργαλείο, που στο μέσον του ήταν κενό και στο κενό αυτό προσαρμοζόταν με την βοήθεια ενός μικρού σιδερένιου άξονα το μασούρι με το υφάδι, την πετούσε δε η υφάντρα πέρα-δώθε από τα πλάγια του στημονιού και περνούσε μέσα από το άνοιγμα των κλωστών του το υφάδι.

ι) Τα καρέλια: Ήσαν δυο μικρά εργαλεία, που έμοιαζαν με τροχαλίες, κρέμονταν από ένα επίμηκες ξύλο, που ακουμπούσε στο επάνω μέρος των δύο πλαϊνών πλαισίων του αργαλειού και από αυτά κρέμονταν τα μιτάρια με γερό νήμα, που περνούσε από τα περιστρεφόμενα καρέλια και χρησίμευαν για το εναλλάξ ανεβοκατέβασμα των μιταριών.

 ια) Οι οξύγκλες: Ήσαν δύο μεταλλικές χονδρούτσικες λάμες, ενωμένες κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι δυνατή η επιμήκυνσή τους ή η σμίκρυνσή τους στο άκρο έφεραν δόντια και χρησίμευαν για να κρατούν το υφαινόμενο πανί τεντωμένο.

ιβ) Τα καλαμίδια: Ήσαν δύο ξύλινα ραβδιά, που ετοποθετούντο κατά πλάτος του στεμονιού για την διασταύρωση των νημάτινων κλωστών του.

Παραπλήσια με το παραπάνω σύνολο του αργαλειού και σχετικά μ’ αυτόν ήσαν και τα παρακάτω ανεξάρτητα εργαλεία: 1) Η ανέμη, 2) Το ανεμίδι, 3) Η μασουρίστρα (ροδάνι), 4) Η ρόκα, 5)Τα λανάρια, 6) Η διάστρα και 7) Οι τυλίχτρες. Όλα τα παραπάνω εξαρτήματα του αργαλειού ως και τα’ άλλα τα σχετικά μ’ αυτόν εργαλεία έπρεπε η γυναίκα-υφάντρα να τα συναρμολογήσει και να τα θέσει σε λειτουργία, για να γίνει η ύφανση. Όπως αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης για όλα αυτά χρειαζόταν χρόνος και κόπος πολύς.