Ο ΤΟΠΟΣ
ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΛΑΤΑΝΟ

ΟΝΟΜΑΣΤΕΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ

Η ΥΔΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΛΕΦΩΝΩΝ

ΚΑΡΠΟΦΟΡΑ ΔΕΝΤΡΑ- ΖΩΑ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΟΥΝ

ΑΣΧΟΛΙΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ -ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Ο ΘΕΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΛΩΝΙΣΜΑ ΤΟΥ ΣΙΤΑΡΙΟΥ

Η ΟΙΚΟΤΕΧΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΑΤΑΝΙΩΤΙΣΣΑΣ

Η ΥΦΑΝΣΗ ΠΑΝΙΝΩΝ ΥΦΑΣΜΑΤΩΝ

ΥΦΑΝΣΗ ΜΑΛΛΙΝΩΝ ΚΛΙΝΟΣΚΕΠΑΣΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΕΙΔΩΝ

ΚΑΤΟΙΚΙΑ – ΣΙΤΙΣΗ- ΕΝΔΥΜΑ- ΠΟΔΗΜΑ

Ο ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ

Ο ΠΛΑΤΑΝΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ

Ο ΠΛΑΤΑΝΟΣ ΣΗΜΕΡΑ


ΑΣΧΟΛΙΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ - ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Η κτηνοτροφία: Ήταν περισσότερο ανεπτυγμένη αφ’ ενός μεν ένεκα της μεγάλης και δασώδους ορεινής κοινοτικής έκτασης, αφ’ ετέρου δε γιατί δεν υπήρχαν μεγάλοι γεωργικοί κλήροι. Υπήρξε εποχή, που τα αιγοπρόβατα έφθαναν σε πολλές χιλιάδες, χωρίς να λείπουν τα βόδια και τα’ άλλα ζώα (όνοι-μουλάρια) που τα χρησιμοποιούσαν σαν υποζύγια για τις μεταφορές και τις γεωργικές καλλιέργειες. Οι μεγάλοι κτηνοτρόφοι το καλοκαίρι έστηναν τις στάνες τους στο βουνό η και σ’ άλλα ορεινά μέρη, το δε χειμώνα άλλοι μεν κατέβαιναν με τα κοπάδια τους στα χειμαδιά, άλλοι δε τα έκλειναν στα ειδικά προς τούτο οίκημα, που ελέγοντο «στάνη». Εκείνοι που είχαν λίγα χρησιμοποιούσαν το κατώγι του σπιτιού τους. Το καλοκαίρι τα ζώα (αιγοπρόβατα-βόδια) έβοσκαν σχεδόν αδέσποτα στο βουνό, το βαρύ χειμώνα, όσα έμειναν στο χωριό, τα τάιζαν διάφορες ζωοτροφές μέσα στις καλύβες η τα κατώγια. Για τα μεγαλύτερα ζώα (όνους- μουλάρια-βόδια κ.λ.π.) είχαν για τροφή τριφύλλι – άχυρα φύλλα από το καλαμπόκι κ. α.. Η παραγωγή τους σε κτηνοτροφικά προ»ιόντα ήταν: γάλα, τυρί, βούτυρο-γιαούρτι, μυζήθρα, μαλλιά κ.λ.π. που άλλα μεν τα πωλούσαν στο εμπόριο, άλλα τα κρατούσαν για οικιακή χρήση. Επίσης πωλούσαν και αρνιά, άλλοι λίγα και άλλοι περισσότερα και εισέπρατταν μερικά χρήματα. Αρκετό κέρδος από την πώληση των κτηνοτροφικών προϊόντων είχαν οι μεγάλοι κτηνοτρόφοι, οι οποίοι εθεωρούντο και καλοί νοικοκυραίοι. Οι μεγαλύτεροι κτηνοτρόφοι του χωριού ήσαν: Οι Καραγεωργέοι οι Καραγιαννέοι οι Ραμπαουναίοι και άλλοι, με λιγότερα βέβαια αιγοπρόβατα. Πάντως όλες σχεδόν οι οικογένειες είχαν μερικά αιγοπρόβατα, όπως δε ομολογούν οι κάτοικοι ο αγώνας για τη διατήρηση των διαφόρων παραπάνω ζώων ήταν μεγάλος και κοπιώδης. Σήμερα υπάρχουν λίγα σε σύγκριση με τις παλαιότερες εποχές.  

Η γεωργική καλλιέργεια: περιοριζόταν σε δημητριακά (σιτάρι, κριθάρι και καλαμπόκι). Σε σιτάρι η παραγωγή ήταν μεγάλη, διότι οι Πλατανιώτες είχαν πολλά χωράφια και σε άλλα χωριά, όπως στη Σέλψα και Αρτοτίβα και σπέρνανε περισσότερο σιτάρι.

Είχαν και λίγη παραγωγή κρασιού οι κάτοικοι παλιά από τα λιγοστά αμπέλια, που βρίσκονταν στον Πλάτανο και στη Βονώρτα. Σήμερα ελάχιστα αμπέλια υπάρχουν στον Πλάτανο.

Όταν τρυγούσαν τα’ αμπέλια και πατούσαν τα σταφύλια με τα πόδια στο πατητήρι, τον μεν μούστο τον κουβαλούσαν στο χωριό με τα’ ασκιά, τις λεγόμενες «γιδιές» και τον έβαζαν πρώτα στην κάδη για να βράσει, και μετά στα βαρέλια, τα δε τσίπουρα τα φύλαγαν και έβγαζαν με το καζάνι (αποστακτήρα), ύστερα βέβαια από αστυνομική άδεια, ρακί η τσίπουρο όπως το έλεγαν. Με το μούστο έφτιαναν την νόστιμη μουσταλευριά, το γλυκό πετιμέζι και τα ωραία σουτζούκια, που ήταν γλύκισμα από ξερή μουσταλευριά και καρύδια σε σχήμα λουκάνικου.

Επίσης κρεμούσαν στο ταβάνι ορισμένα διατηρήσιμα φρούτα (σταφύλια, κυδώνια, αχλάδια, ρόδια κ.λ.π.), για να έχουν να τρώνε κάμποσο καιρό μετά το τέλος των παραπάνω προϊόντων. Από σταφύλια, βύσσινα, κεράσια, καρύδια και κυδώνια παρασκεύαζαν διάφορα γλυκά του κουταλιού για οικιακή χρήση.

Πιο Πλούσια, για οικιακή μόνο χρήση, ήταν η παραγωγή τους σε κηπευτικά (φασόλια, λάχανα, κολοκύθια, σκόρδα, κρεμμύδια, πατάτες, ντομάτες κ.λ.π.) Οι κήποι τους ευρίσκοντο, στα Σκουφεϊκα, στης Αλαταρές, κοντά στον Άμπλα, στη Μεγάλη Βρύση και γύρω στο χωριό. Όλοι οι κήποι ποτίζονταν από το νερό των βρυσών του χωριού.

Όλες οι γεωργικές εργασίες και καλλιέργειες γίνονταν παλιά με τα παραδοσιακά τότε μέσα: με το άροτρο (αλέτρι) για το όργωμα και την σπορά, το τσαπί και το δρεπάνι για τις χειρωνακτικές εργασίες, το μουλάρι, για τις μεγάλες και βαριές μεταφορές και το γαϊδουράκι για τις μικρότερες.

Το αλώνισμα γινότανε  στ’ αλώνια του χωριού με τα ζώα, πολλές δε εργασίες γινότανε με αλληλοβοήθεια τα λεγόμενα «δανικά». Ζωή σκληρή και πολύ κουραστική, εάν αναφερθεί, ότι, για να πάνε στις εργασίες τους, βάδιζαν μεγάλες αποστάσεις πεζοί σε ανηφοριές και κατηφοριές, σε ανώμαλους, δύσβατους και κακοτράχαλους δρόμους ως και στενά μονοπάτια.

Αν η ζωή για τους άνδρες στα χωριά ήταν σκληρή και κουραστική για τις γυναίκες ήταν πολύ χειρότερη και κουραστικότερη. Πάντοτε (όπως και σήμερα) ο ρόλος της γυναίκας στην οικογένεια και γενικά στην κοινωνία ήταν και είναι τριπλός: Μητέρα, οικοκυρά, και ξωμάχος στα χωριά.

α) σαν μητέρα από ανέκαθεν είχε φροντίδα των παιδιών να τα ταΐσει, να τα πλύνει και να τα ετοιμάσει,

β) Σαν οικοκυρά φρόντιζε και φροντίζει για τις δουλειές του σπιτιού (μαγείρεμα, σκούπισμα κ.λ.π.) και

γ) Στα χωριά ήταν και είναι και ξωμάχος, βοηθώντας τον άνδρα της σ’ όλες τις εξωτερικές εργασίες.

Πολλές φορές η Πλατανιώτισσα γύριζε στο σπίτι φορτωμένη στον ώμο και με το πλέξιμο στο χέρι. Εκτός από τις παραπάνω εργασίες η χωρική γυναίκα παλαιότερα είχε και τον αργαλειό, δηλαδή την ύφανση πάνινων υφασμάτων και μάλλινων κλινοσκεπασμάτων για την οικογένειά της.

Κάπως προσοδοφόρα από άποψη εκμετάλλευσης ήταν και η δασική έκταση, γιατί, εκτός από την βοσκή των ζώων, πολλοί κάτοικοι του Πλατάνου ασχολούντο  και με την προμήθεια καυσόξυλων για οικιακή χρήση.

Επίσης πολλοί Πλατανιώτες, εκτός από τις κύριες εργασίες τους είχαν σαν απασχόληση και το κυνήγι. Τούτο δικαιολογείται, γιατί ένεκα της μεγάλης ορεινής δασικής  έκτασης υπήρχαν και υπάρχουν και σήμερα (περισσότερα παλιά) διάφορα θηράματα (λαγοί, αλεπούδες, πέρδικες, κοτσύφια κ.λ.π.), δε προς τούτο και τα απαραίτητα εφόδια (καλά κυνηγετικά όπλα, κυνηγετικούς σκύλους, ζαγάρια κ.λ.π.). Οι καλύτεροι κυνηγοί παλιά ήσαν:

Ιωάννης Παπαγεωργακόπουλος, Γρηγόρης Ροντήρης,  Νίκος Καραγιώργος (Πανάος), Ευθύμιος Ροντήρης, Ιωάννης Δεδόπουλος, Δημήτριος Τσουκαλής, Γεώργιος Κόκκας, Ευθύμιος Α. Δημητρακόπουλος, Νίκος Κουλοτούρος, Αντώνης Μύγκας, Γιώργος Κουκιάς και άλλοι.    


Copyright© 2000-2001 Plataniotis.com