ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΓΓΕΛΗΣ

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

Η συντακτική επιτροπή του «Απόδημου Πλατανιώτη» επέλεξε για εφέτος έναν άνθρωπο από την άλλη μεριά του Ατλαντικού, από την πατρίδα μας την Ελλάδα. Ο άνθρωπος που αναδεικνύεται για εφέτος άνθρωπος της χρονιάς είναι ο Δημήτρης Αγγελής.

Ο Δημήτρης Αγγελής γεννήθηκε στην Αγία Τριάδα Ναυπακτίας. Μην μπορώντας να ευδοκιμήσει στο άγονο χώμα του χωριού του επήγε στην Αθήνα όπου και εργάσθηκε στην Εθνική Τράπεζα μέχρι που συνταξιοδοτήθηκε.

Η πορεία της ζωής του όμως τον έφερε και από τον Κάτω Πλάτανο όπου έκανε μια πολύ σημαντική στάση και απόφαση. Παντρεύτηκε την σύντροφο της ζωής του Μαριγούλα Σικόλα, κόρη του αειμνήστου Γεωργίου Σικόλα. Παρ’ ότι ο Δημήτρης Αγγελής δεν είναι γεννημένος στα χωριά μας, εν τούτοις ενδιαφέρεται πολύ γι’ αυτά.

Είναι δραστηριοποιημένος στον Σύλλογο Κάτω Πλατανιωτών η «Αγία Παρασκευή». Ενδιαφέρεται για τα κοινά των χωριών μας και γράφει ταχτικά τα νέα και ζητήματα του τόπου μας στον «Απόδημο Πλατανιώτη».

Τα γραπτά του αποπνέουν αγάπη και ειλικρινές ενδιαφέρον για την ιδιαίτερη πατρίδα μας. Αυτή η αγάπη για τα χωριά μας, αν και Κάτω Πλατανιώτης- Πλατανιώτης εξ αγχιστείας, και η φλόγα συμμετοχής του στα κοινά, είναι οι δραστηριότητες που ανέδειξαν τον Δημήτρη Αγγελή άνθρωπο της χρονιάς για εφέτος. Εμείς δεν έχουμε παρά να τον συγχαρούμε και να του ευχηθούμε να συνεχίσει ν’ αποτελεί πρότυπο δραστηριότητας για τα χωριά μας.

Για τον «Απόδημο Πλατανιώτη».

Ιατρός Αντώνης Βλάντης 

ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΙ ΤΟΝ ΠΛΑΤΑΝΟ

Με ρώτησε ένας δαιμόνιος επιχειρηματίας, αν... πουλάμε το χωριό μου τον Πλάτανο! Τον ρώτησα με τη σειρά μου, τι το θέλει. Μου απάντησε με σοβαρότητα: - Θα εγκαταστήσω μετανάστες. Θα γεμίσω τα βουνά με γιδοπρόβατα, θα εκμεταλλευτώ τη ρίγανη και το τσάι του βουνού που είναι άφθονα, θα γεμίσω τους κήπους λαχανικά, θα αναλάβω τις μηλιές και τις καρυδιές, θα θρέψω γουρούνια, κότες, κουνέλια θα φτιάξω ένα μεγάλο ξενοδοχείο και εστιατόριο, θα...θα...θα...

Άει στο καλό σου χριστιανέ μου, του είπα τι το πέρασες το χωριό μου, τόπο χωρίς ψυχή, όνειρα και καρδιά; Όχι δεν τον πουλάμε. Αν θέλουν οι νόμιμοι μετανάστες, ας έλθουν σε μας και θα το βρούμε. Να ζήσουν κι εκείνοι να επιζήσουμε κι εμείς.

Κ.Α.Δ.

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΛΑΤΑΝΙΩΤΩΝ ΑΘΗΝΑΣ

Παρακολουθώ τη δράση του Συλλόγου Πλατανιωτών Αθήνας και τη μεγάλη αγάπη που δείχνουν για το χωριό μας τον Πλάτανο. Και τους βλέπω όλους μαζί να αγωνίζονται με πολύ κέφι για κάτι καλλίτερο. Κάτι τέτοιο βεβαίως σε ελάχιστους Συλλόγους συμβαίνει και οφείλω να συγχαρώ τον Σύλλογο, ιδιαίτερα τον πρόεδρο κ. Αλέξιο Νικ.  Οικονόμου, τη δραστήρια αντιπρόεδρο Κατίνα Λόη και όλο το Δ.Σ. Τους εύχομαι να έχουν δύναμη να συνεχίσουν το ωραίο έργο τους για τον Πλάτανο.

«Πέννυ»

ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ

Να σταματήσει η «χαρτούρα»

Έχει αποδεχθεί τα τελευταία χρόνια το πανηγύρι της 23 Αυγούστου δεν πάει καλά στο χωριό μας. Κάθε χρόνο και χειρότερα που λένε!

Βλέπουμε σε πανηγύρια σε άλλα μέρη της Ελλάδος που την ορχήστρα την πληρώνει είτε ο Σύλλογος είτε ο Δήμος και όλοι γίνονται ένα! Αδελφωμένοι πιάνονται στο χορό, χωρίς να περιμένει η μια παρέα την άλλη. Και ο καθένας χορεύει όποτε θέλει, όσο θέλει και με όποιον θέλει! Αντίθετα όταν στα όργανα πέφτει χρήμα (η λεγόμενη «χαρτούρα» στη γλώσσα τους), τότε γίνεται επίδειξη χρήματος (κυρίως από νεόπλουτους) και χορευτικών ικανοτήτων (ιδίως από νέους με... αμανέδικους ρυθμούς)! Άσε που μια μεγάλη παρέα μπορεί να μείνει στην πίστα πάνω από 3 ώρες, οπότε ο άλλος αρχίζει να χασμουριέται και αντί να χορέψει, τραβάει για το σπίτι του δυσαρεστημένος! Αλλά και οι ίδιοι οι οργανοπαίκτες δεν την θέλουν την «χαρτούρα». Να τι μας εξομολογήθηκε ένας γνωστός κλαρινίστας: «Μακάρι να σταματήσει αυτή η συνήθεια. Προσωπικά νοιώθω πολύ άσχημα όταν καθένας έρχεται και σου κολλάει στο μέτωπο ένα πεντοχίλιαρο η δεκαχίλιαρο!

Εκείνη τη στιγμή στραπατσαρίζεται η προσωπικότητά μου. Προσπαθεί ο άλλος έτσι να σε «εξαγοράσει». Και αντί να παίξω καλλίτερα μου κόβεται η διάθεση και κάνω τον ...Καραγκιόζη»!

Κάνουμε λοιπόν σύσταση στους Συλλόγους και ιδίως στον Δήμο Πλατάνου να πληρώνουν εκείνοι την αμοιβή των συγκροτημάτων στα λαϊκά                    πανηγύρια (όπως έγινε για πρώτη φορά το περασμένο καλοκαίρι στον Πλάτανο από το Σύλλογο Αθήνας). Άλλωστε οι Δήμαρχοι έχουν κωδικούς για πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Είναι άλλωστε μια προσφορά στους Δημότες των. Και σίγουρα όλοι θα τους χειροκροτήσουν!...

ΚΩΣΤΑΣ Α.ΔΕΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΗΤΑΝ ΕΝΑ ΟΝΕΙΡΟ...

Πέρασε τόσο γρήγορα, όπως όλα τα όνειρα.

Μετά από την τόση ένταση του χειμώνα και την τόση προσδοκία, ήλθε πάλι η ευλογημένη ώρα των διακοπών και της επιστροφής στην πατρίδα. Η καρδιά ήταν χαρούμενη, το σώμα ανάλαφρο και το μυαλό σε εγρήγορση για ν’ αντικρίσω και  πάλι τα ηλιόλουστα χώματα της πατρίδας μας και να γυρίσω στις αναμνήσεις μου.

Μετά από ένα ταξιδιωτικό διάλειμμα στο ελληνικό συνέχισα το ταξίδι μου στην Σαντορίνη.

Πετώντας με το αεροπλάνο πάνω τις Κυκλάδες και το Αιγαίο αισθάνθηκα την δύναμη της έμπνεύσης, αυτής που έκανε τον Οδυσσέα Ελύτη τόσο πολύ να υμνήσει το Αιγαίο, τα νησιά και τους ανθρώπους του. Μόνο που εγώ αισθάνθηκα αδύναμος να μεταφέρω τα αισθήματά μου σε ποίηση λόγω ποιητικής αδυναμίας. Πατώντας το πόδι μου στο όμορφο νησί κατάλαβα γιατί είναι τόσο ξακουστό. Ξερό μεν αλλά πλημμυρισμένο από ήλιο και θάλασσα.

Σπίτια χτισμένα στην κορυφή του σχίσματος, σαν αποτέλεσμα του μεγάλου σεισμού της προχριστιανικής εποχής.

Ξενοδοχεία χτισμένα σαν σπηλιές, στις πλαγιές της Καλντέρας, αντικρίζοντας την θάλασσα, με το κοιμισμένο ηφαίστειο στη μέση.  Και εμένα ο νους μου να τρέχει στο παρελθόν και να προσπαθεί να φαντασθεί πως ήταν η περιοχή την εποχή των εκρήξεων. Ενώ την ημέρα το νησί ήταν πλημμυρισμένο στον ήλιο, το βράδυ πλημμύριζε από κόσμο.

Νύχτες μαγικές που άρχιζαν με το πανέμορφο ηλιοβασίλεμα στο βάθος του Αιγαιοπελαγίτικου ορίζοντα. Τόσο όμορφου που όλοι οι τουρίστες έτρεχαν να το αποθανατίσουν από τα καλλίτερα καραούλια της Οίας.

Και η νύχτα συνεχιζόταν με το βραδινό και το κρασάκι, αντικρίζοντας τη θάλασσα και το φως του φεγγαριού στον ουρανό και την θάλασσα. Η συνέχεια ήταν ανάλογη με τα γούστα και την ιδιωτική ζωή του καθενός, στην Discotec, το club, το bar η την βεράντα του ξενοδοχείου απολαμβάνοντας τις φεγγαρόλουστες νύχτες, τη θάλασσα, τις βαρκούλες και την μουσική.

Έτσι πέρασε γρήγορα η πρώτη εβδομάδα για να βρεθώ στα όμορφα χωριά μας.

Οι εντυπώσεις μου πολύ καλές από όλα.

Η Βονώρτα αγνώριστη, με την εκκλησία ανακαινισμένη, το νεκροταφείο περιποιημένο, τους δρόμους φτιαγμένους και ευκολοπερπάτητους. Καινούργιο έργο η σύνδεση Πλάτάνου- Βονώρτας με τσιμεντένιο δρόμο πολύ καλής ποιότητας. Και όλα αυτά χάρη στην μεγάλη προσφορά του Μεγάλου Ευεργέτη Νίκου Δανιά. Σου στέλνουμε άλλο ένα μεγάλο ευχαριστώ αγαπητέ Μπάρμπα-Νίκο. Ο Πλάτανος πάντα όμορφος και ελκυστικός με ασυνήθιστα πολύ κόσμο. Στις 18 Αυγούστου η Ράχη ήταν στις δόξες της. Παλιές όμορφες στιγμές ξανάζησαν, μόνο που ήταν σε σκοπούς σύγχρονης μουσικής (μπουζούκια) και αντί για λουκούμι και νερό, Κόκα- Κόλα, μπύρα, ούζο και κρασί ήταν τα ποτά της βραδιάς. Μεγάλος απών ο Τσαμαντρίας που μάλλον παρακολουθούσε από μακρυά, κουνώντας το κεφάλι του τρέμοντας το σαγόνι του για τα ασυνήθιστα (για τη δική του εποχή) που παρακολουθούσε.

Τις εντυπώσεις και τις καρδιές κέρδισε ο μέλλον γαμπρός του Γιάννη Σικόλα, ο Πέτρος, με τους εντυπωσιακούς του χορούς. Αγαπητέ Πέτρο μπράβο! Το Σάββατο 19 Αυγούστου αναβίωσε Βλάχικο αντάμωμα στην Αγία Παρασκευή με Λειτουργία ψητό και ποτά. Την εκδήλωση συμπλήρωσε ωραία ομιλία, από ότι άκουσα, (μια και εκείνη την ημέρα πήγα στον Προυσό) του παλιού μου συμμαθητή και σήμερα καθηγητή Πανεπιστημίου Κρήτης Δημήτρη Καραγεώργου.             

Δυστυχώς δεν ήμουνα στο πανηγύρι της 23ης Αυγούστου. Έμαθα όμως ότι ο κόσμος ήταν πολύς και το κέφι ανάλογο. Η ορχήστρα ήταν πληρωμένη από τον Σύλλογο Πλατανιωτών Αθηνών ο οποίος χρησιμοποίησε λαχειοφόρο προκειμένου να καλύψει τα έξοδα (ιδέα απόλυτα επιτυχημένη γι’ αυτούς που συνέλαβαν).

 Για όλες αυτές τις εκδηλώσεις που έκαναν πραγματικότητα το όνειρο πολλών από εμάς που επισκεφθήκαμε τα χωριά μας, νομίζω ότι αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στον Σύλλογο Πλατανιωτών Αθηνών και κυρίως στον πρόεδρο κ. Οικονόμου και στην Κατίνα Λόη και σε όποιους άλλους συνέβαλαν στην πραγματοποίηση και επιτυχία των εκδηλώσεων.

Και εγώ... δεν έχω παρά να ζω με την προσδοκία του επόμενου καλοκαιριού, την επανάληψη του ονείρου.

Για τον Απόδημο Πλατανιώτη,

Ιατρός Αντώνης Βλάντης

ΕΥΘΥΜΙΟΣ Ν. ΜΑΥΡΟΣ

Ένας μεγάλος πατριδολάτρης και ευεργέτης δεν υπάρχει πια. Ο Νεοχωρίτης ομογενής μας Ευθύμιος Ν. Μαύρος που ζούσε από χρόνια στο HANOVER της Πενσυλβανίας απεβίωσε την Τετάρτη 12 Ιουλίου 2000.

 Ο αείμνηστος γεννήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 1923 και ήταν γιος του

Νικολάου και της Κωνσταντίνας Μαύρου.. Ασχολήθηκε όλα του τα χρόνια με επιχειρήσεις restaurant με μεγάλη επιτυχία και έχαιρε καθολικής εκτίμησης και αγάπης. Παντρεύτηκε το 1947 την εκλεκτή Πλατανιώτισσα Γεωργία Αρ. Καραγεώργου και απέκτησαν τρία παιδιά, τον Νίκο, τη Ντίνα και την Πολυξένη.

Ο αείμνηστος απεφοίτησε από το EICHELBERGER HIGH SCHOOL και υπηρέτησε στον Αμερικανικό Στρατό στη μονάδα ASIATIC PACIFIC SERVICE MEDAL στην Ιαπωνία και υπήρξε δραστήριο μέλος της Ομάδας των Βετεράνων και τιμήθηκε επανειλημμένα από ΑΧΕΠΑΝΣ, Σύλλογο Πλατανιωτών ΗΠΑ, Σύλλογο Νεοχωριτών ΗΠΑ και από πολλούς Αμερικάνικους συλλόγους.

Δεν δίσταζε επανειλημμένα να «βάνει το χέρι στην τσέπη του» και να προβαίνει σε πολλές δωρεές. Αξέχαστη θα μείνει η χειρονομία του να δωρίσει στον Πλάτανο για το Νοσοκομείο Πλατάνου ένα πολυτελές αυτοκίνητο για τις ανάγκες της περιοχής που δυστυχώς δεν αξιοποιήθηκε ποτέ. Υπήρξε δραστήριο μέλος πολλών ομογενειακών οργανώσεων κοινωνικών και εκκλησιαστικών.

Στην αγαπημένη του σύζυγο Γεωργία και τα παιδιά του ευχόμαστε την εξ ύψους παρηγορίαν και ο Θεός να αναπαύσει την ψυχή του μετά των Δικαίων Του και των Αγίων.

ΝΙΚΟΣ Π. ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΣ

ΠΛΑΤΑΝΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΠΟΥ ΣΥΜΑΔΕΨΑΝ

ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ

ΤΟΝ ΠΕΡΑΣΜΕΝΟ ΑΙΩΝΑ

ΜΕΡΟΣ  ΤΡΙΤΟ

1900, γεννήθηκε ο Σεβ. Μητροπολίτης Ναυπακτίας κ. Χριστόφορος, εκ μητρός Πλατανιώτισσας το γένος Γερμανού εκ Πλατάνου.

1900  στον Πλάτανο και τα γύρω  χωριά τους μάστιζε μια αρρώστια η πανούκλα (διήγηση Β. Ραμπαούνη).

1900, τα τρία κυπαρίσσια στο σχολείο φύτεψε ο Μιχάλης Παπαγεωργίου και το πλατάνι μπροστά στο σχολείο (δεν υπάρχη πιά) ο Σχολάρχης Δ. Αγγελίδης με τον Σωτ. Κωτσόπουλο.

1900, στον Πλάτανο γεννηθήκανε: Αντώνης Ν. Γερμανός, Βασιλική Επ. Κωστάκη, Γιαννούλα Δ. Ραμπαούνη, Ελένη Α. Δεδοπούλου, και Σοφία Μακρή.

1900, ο Στρατηγός Σουμπασάκος ήταν τότε Λοχίας μόνιμος και επεσκέφθη στον Πλάτανο τον αδελφό του Αριστείδη (παπαδαρστείδη) Σουμπασάκο, όπου παρέμεινε λίγες ημέρες. Προ της αναχωρήσεως του εκ Πλατάνου νόμισε πως ο αδελφός του έκλεψε από το κιβώτιο εκστρατείας ένα ζευγάρι σόλες στρατιωτικές. Αναχωρήσαντος εκ Πλατάνου έβριζε όλους τους χωριανούς (!) μηδέ και του Αγίου Νικολάου εξαιρουμένου, διότι του έκλεψε ο αδελφός του τις σόλες. Δεν επανήλθε έκτοτε ζωντανός εις Πλάτανο και ουδέποτε ενδιαφέρθηκε για το χωριό, εάν υπάρχη η όχι, αν και βρισκόταν μονίμως στη Ναύπακτο. (Από τα Πλ. Νέα Ιούνιος 1967 σελ. 16.).

1901, παρατηρήθηκε επιδημία σπουργιτών στα σπαρτά, μαζί δε και ακρίδων σε άλλες τοποθεσίες, έτσι που ανάγκασαν οι αρχές του χωριού τον τότε Σχολάρχη Δ. Αγγελίδη, να βγαίνει με τα μαθητούδια του να καταστρέφουν τις φωλιές των πουλιών, και να σκοτώνουν τις ακρίδες με κλωνάρια από πουρνάρι, τις οποίες και έθαφταν βαθιά στη γη. Μ’ όλα ταύτα οι ακρίδες έφεραν μεγάλη καταστροφή σ’ όλες τις καλλιέργειες. (Διήγηση Γ. Οικονόμου).

!900-1901 Σχολάρχης στον Πλάτανο ήταν ο Αγγελίδης. Από το 1904 μέχρι το 1930 σχολάρχης ήταν ο Πλατανιώτης Σωτήρης Μ. Κωτσόπουλος.

1901, ο Νίκος Καφέζας λέει στην Περιστιάνα Μαρία Κεφαλιακού: «μεγάλοι βέβαια είμαστε, αλλά θέλω κι’ έναν άνθρωπο να μου βγάζει βεντούζες, τι λέτε νυμφευόμεθα». Και η Μαρία του λέει: -Απ’ ολότελα καλή κι η Παναγιώταινα. (Διήγηση Κ. Παναγιωτοπούλου)

1902, πέθανε πάνω στο δοχείο νυκτός ο Γιώργος Αλεξόπουλος. (Διήγηση Β. Ραμπαούνη).

1902- 1905 φοιτά στο Ελλ. Σχολείο Πλατάνου ο Δημήτριος Παπανδρέου, μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Δαμασκηνός, Αντιβασιλέας και Πρωθυπουργός.

1902. Μεγάλος σεισμός στο χωριό. Ράγισε πολλά σπίτια. Μετακινήθηκε και η πλάκα της στέγης από πολλά σπίτια.

1917. Από το σεισμό οι κάτοικοι για να προφυλαχτούν κοιμήθηκαν γύρω από τις λάκες του σχολείου. (Διήγηση Β. Ραμπαούνη).

Απέναντι από την Πωγωνιά στο Πωκιστιάνικο ήταν και άλλος μύλος που σώζονται τα ερείπια αλλά καταστράφηκε στα 1904.

1904. έβρεξε πάρα πολύ στον Πλάτανο. Πλημμύρισε το χωριό σε πολλά μέρη.

Στις 19 Μαρτίου 1904 ημέρα Παρασκευή, πέρασαν από Πλάτανο πολλοί τσιγγάνοι με νταούλια και πίπιζες, αφού παίξανε στην αγορά και στους μαχαλάδες, έφυγαν για το Θέρμο. Στην Αγία Παρασκευή σταμάτησαν να κοιμηθούνε και τη νύχτα έκλεψαν 8 γίδες των Καραγιαννέων. Δεν τους έπιασαν ποτέ γιατί τότε ήταν αδύνατο να ειδοποιηθεί η Αστυνομία έγκαιρος. (Διήγηση Κ. Παναγιωτόπουλου).

1904, ανακαινίσθηκαν οι «Άγιοι Ταξιάρχαι» δαπάνες Ν. Αθανασίου.

1905, ο Πλατανιώτης Κώστας Πούλος, με τον Βασ. Σταυρόπουλο, παρουσιάζονται στον Στρατηγό Παναγιώτη Δαγκλή, που βρισκόταν στο Επιτελείο Στρατού και του λένε: «Θέλουμε να μας επιτρέψεις να συγκροτήσουνε αντάρτικο σώμα και να φύγουμε αμέσως για την Μακεδονία». Ο Στρατηγός είχε ορισμένες αμφιβολίες αλλά τελικά υπογράφει τη διαταγή, με αρχηγό τον Κ. Πούλο. («ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΚΑ» τομ. Θ’ σελ. 311)

1907, ανακαινίσθηκε η Μεγάλη βρύση από τον Ν. Αθανασίου,

1908, οι μαθηταί του Ελληνικού Σχολείου Πλατάνου πήγαν εκδρομή στην κορυφή του όρους Αλωνάκι υψόμετρο 1425 μ. Σχολάρχης του Πλατάνου ήταν ο Ευθύμιος Χαβέλας. 

1919, ο αριθμός των μαθητών στο Δημοτικό Σχολείο Πλατάνου φτάνει στους 105. –Το 1915-16 αρ. Μαθητών 74.

1915 29 Ιουλίου ημέρα Τετάρτη, αποφασίσθει ο καθορισμός ορίων μεταξύ Πλατάνου και Καστανιάς.

1929 στον «Ελεύθερο Τύπο» ο Μποέμ Χατζόπουλος δημοσιεύει περί Πλατάνου.

1910, άρχισε να κτίζεται το εξωκλήσι Αγία Σωτήρα, από τον Μοναχό Δανιήλ. Τα εγκαίνια έγιναν στις 9 Ιουνίου 1921 ημέρα Τετάρτη, παρά του Αμβροσίου αρχιερέως Ναυπακτίας και Ευρυτανίας.

 Ο ποιητής Δροσίνης λένε πως κάποτε ήλθε στον Πλάτανο. (Θανάση Παπαθανασόπουλου Ιστορικά και Λαογραφικά Περίστης 1967-σελ 34).

1912 ο Γερακάρης στο βιβλίο του, αναφέρει επίσης για τον Πλάτανο.

1924-25, αλλάζει η σφραγίδα του Δημοτικού Σχολείου με το όνομα: Ελληνική Δημοκρατία Ελληνικών Σχολείων Εν Πλατάνω.

Πάσχα 1944, ήλθε στον Πλάτανο ο Άρης Βελουχιώτης. Έμεινε στα Παπανικολέικα, το άλογό του το πότιζε νερό ο Νίκος Παπανικολάου, σήμερα καθηγητής Πανεπιστημίου.

1910-1912, υπήρχε Σύλλογος Πλατανιωτών Αμερικής με το όνομα «Ευεργετικός Σύνδεσμος), έδωσαν τότε για το χωριό μας λίρας Αγγλίας 45 ήτοι δρχ 1125, και άλλη φορά 384. (Βλέπε Πλατ. Νέα σελ. 15 Φεβ.1967 τευχ. 5).

Ο Δάσκαλος Οικονόμου υπηρέτησε σαν ληξίαρχος στο χωριό μας, από το 1932 ως το 1935 και από το 1939 ως το 1942.

1911, ανεγέρθη επί δημαρχίας του Ιωάννου Καρμανίδη το Νεκροταφείο Πλατάνου.

Το 1911 ο Οικονόμου ορίζεται αντεπιστέλλων εταίρος της Ελληνικής Γεωργικής Εταιρίας. (Βλ. Πλατ. Νέα τ. 11 σελ 11 Φεβρ. 1968).

1911 20 Ιουλίου, έγινε ο μεγαλύτερος γάμος στον Πλάτανο στη Ράχη. Ήταν του Αθανασίου Τσούνη. Υπάρχη φωτογραφία στο αρχείο του Κ. Δεδόπουλου, με τη συμμετοχή όλου του χωριού.              1920 17 Δεκεμβρίου, κατά την απογραφή ο Πλάτανος είχε = Αρένες 314, θήλεις 440 = 754.

Κατά την ακμή του ο Πλάτανος είχε 250- 270 οικογένειες. («ΝΑΥΠΑΚΤΙΑ» Σ. Κωτσοπούλου σελ. 157). 

1932, Ιερομόναχος στην Αμπελακιώτισσα ήταν από την Βονώρτα ο Βαρθολομαίος Πολύκαρπος. Αναχώρησε από την Μονή τον  Αύγουστο το1939 χωρίς άδεια και δεν ξανά επέστρεψε.

1957 η Ναύπακτος και Τερψιθέα μπαίνουν στο πρόγραμμα Τουριστικές εκδρομές. Το ίδιο έτος αρκετές εκδρομές –διανυκτερεύσεις συνεχίζονται να γίνονται στον Πλάτανο.

Από το Τουριστικό φυλλάδιο του 1959 παίρνουμε και μια γεύση από το τι κόστιζαν οι εκδρομές. Ένδειξη 24 ΑΛΩΝΑΚΙ. Ναύπακτος- Πλάτανος –Άμφισσα. Διάρκεια Μ. Παρασκευή 1/5 Δευτέρα Πάσχα 4/5 1959. Συμμετοχή άτομα 25. Έξοδα 265 –295 δρχ. (Λεωφορείο –Διανυκτερεύσεις). 

1962, ο Τουριστικός Όμιλος Πλατάνου ανήγειρε το Μνημείο των Ηρώων.

Προ του1940, πρόεδρος Κοινότητας Πλατάνου διατέλεσε ο Νίκος Σακελλαρίου, έβαλε τις σωλήνες από τη Μεγάλη βρύση έως το Μαγαζί Αντώνη Γερμανού όπου παλιά, εκεί, υπήρχε μια βρύση. Επίσης τότε δεν υπήρχαν κοινοτικά αποχωρητήρια και έδωσε ένα κομμάτι από το χωράφι του ακριβός απέναντι από την κεντρική πόρτα του Νεκροταφείου και κάνανε τουαλέτες.  (Διήγηση Δημητρίου Ε. Δημητρακοπούλου-Ντιλομήτσου).

1941- Διμοιρία Ιταλικού Στρατού περιοδεύει εις Ναυπακτίαν. Πέρασε και από Πλάτανο. Σκοπός της ήταν να σημειώσει Ιταλική κατοχή και δεύτερον να συστήσει στους κατοίκους την παράδοση τυχόν υπάρχοντος οπλισμού.

1942, ένα σύνταγμα Ιταλικού Στρατού περνά από τον Πλάτανο. Γέμισε το Σχολείο και το προαύλιο και όλα τα γύρω χωράφια. Ευτυχώς δεν ζήτησαν κατάλυμα στα σπίτια. Ξερίζωσαν ότι καμπρολάχανα είχαν οι κήποι. Στο Ξεροβούνι όταν φεύγανε ψόφησε ένα μουλάρι και το κάνανε κομμάτια το μαγειρέψανε και το φάγανε. (Διήγηση Δ. Πούλου).

1943, Πρωτοχρονιά ήλθαν οι αντάρτες του ΕΛΑΣ στον Πλάτανο, κάψανε τα χαρτιά της Αστυνομίας και Ειρηνοδικείου. Χωροφύλακας στον Πλάτανο ήταν ο Νικόλαος Ξερός.

1943, ήλθε από τον Πέρκο στον Πλάτανο ο Καπετάν Αγησίλαος αντάρτης. Είχε μια σημαία που έγραφε «Ελευθερία η Θάνατος».

1943 Μάρτιος ήλθε από Χόμωρη ο Καπλάνης στον Πλάτανο.

1943 16 Αυγούστου. Κατόπιν αποφάσεως του Κοινού Γενικού Στρατηγείου (Ζέρβα- Βελουχιώτη), απεφασίσθη όπως τα όργανα της αυτοδιοικήσεως εκλεγούν απ’ ευθείας υπό του λαού δι’ ελευθέρων εκλογών. Βάσει της ανωτέρω αποφάσεως, κατά τον μήνα Σεπτέμβριο 1945 έγιναν εκλογές εις όλα τα χωριά της Ναυπακτίας και εκλέγησαν μέλη διαφόρων επιτροπών δι’ όλους τους τομείς, ήτοι Διοικητικό, Οικονομικό, Σχολικό, εκκλησιαστικό, Δικαστικό, Ασφάλειας και Τάξεως. ( Πηγή: Ιστορία της Ναυπακτίας Β. Σταυρογιαννοπούλου 1970, σελ. 424).

1943 Αύγουστος, ήλθε στον Πλάτανο ο Βασίλης Παπαγιάννης αντ/ρχης. Οι κάτοικοι του Πλατάνου του επιφύλαξαν θερμοτάτη υποδοχή. Μετά από τον Πλάτανο κατέληξε εις το χωρίον Αρτοτίβα (Αχλαδόκαστρο), όπου εδέχθη επίθεση την 10ην Οκτωβρίου 1943 από τμήματα του Ε.Λ.Α.Σ. με αποτέλεσμα την διάλυση του τμήματος Παπαγιάννη. Οι συλληφθέντες μεταφέρθηκαν στον Πλάτανο και μετά στον Προυσό Ευρυτανίας, όπου και αφέθησαν ελεύθεροι, κατόπιν συμφωνίας.

1943, στην αντιστασιακή ομάδα στη Θεσσαλονίκη ΠΑΟ Πανελλήνια Απελευθερωτική Οργάνωση, μετείχε και ο Πλατανιώτης δοσίλογος Συνταγματάρχης Γεώργιος Πούλος. (Πηγή «Στα χρόνια του Άρη» Ν. Παπανικολάου σελ. 93).

1944, πέθανε ο δάσκαλος Σωτήρης Μ. Κωτσόπουλος.

1944, ήλθε διαταγή στον Πλάτανο από το ΕΑΜ η Ελένη Α. Δεδοπούλου να παρουσιαστή στην Αρτοτίνα να εκτελεσθεί. Ο λόγος διότι η Λενίτσα είπε στην Καρμανίδηνα ότι η κόρη της τα έχει με κάποιον παντρεμένο χωριανό μας. Και αυτή την ανέφερε στο ΕΑΜ ως προδότρια. Ας είναι ελαφρό το χώμα του αειμνήστου Θύμιου Δημητρακόπουλου (Μπουδοθύμιου), πού έπεισε τους Εαμήτες ότι η Λενίτσα ήταν αθώα και την γλίτωσε από το θάνατο. Πάντα στο χωριό μας υπήρχαν και καλοί Πλατανιώτες.

1946, η Γεωργία Α. Καραγεώργου- Μαύρου έφτασε εις το YORK της Πενσυλβάνιας. Τότε δεν υπήρχαν πολλοί Πλατανιώτες εκεί. Σιγά, σιγά όμως άρχισε να φέρνει τους Καραγεωργέους και άλλους χωριανούς μας, και σήμερα το YORK, είναι ένας μικρός Πλάτανος έξω από την Ελλάδα. Η Γεωργία Μαύρου θεωρείται η Αμπάσαδορ του χωριού μας στην Αμερική.

1948 Μάιος. Ένας τηλεβόας των Ανταρτών την νύχτα στις 2, διαλαλούσε από το ξεροβούνι προς το 630 τάγμα πεζικού Πλατάνου: «παιδιά της Φρειδερίκης (Βασίλισσας) παραδοθείτε». Τότε αμέσως ο στρατός άρχισε να ρίχνει οβίδες όλμου και οι αντάρτες εξαφανίστηκαν. Ο όλμος ήταν μόνιμα στημένος μεταξύ Ειρηνοδικείου και οικίας Γιωτοπούλου. 

1949, εστάλησαν στο στρατοδικείο Λαμίας 9 Πλατανιώτες των ΤΕΑ, διότι εγκατέλειψαν το φυλάκιο στο Ξεροβούνι. Τους είχε στείλει ο Ανθυπομοίραρχος Αλεξανδρής να φυλάξουν ενέδρα διότι είχε πληροφορίες θα περάσουν Αντάρτες. Αυτοί όμως φοβούμενοι δεν πήγαν στην ενέδρα και αμέσως εστάλησαν Στρατοδικείο. Ήταν οι Πλατανιώτες: Γιάννης Κ. Πούλος, Μιχ. Πολύχρονος, Ασημάκης Μακρής, Αριστομένης Τσουράπας, Γαβρ. Τσίπουρας, Γεώργιος Καλές, Ν. Δ. Χριστόπουλος, Γρηγόρης Ροντήρης και Κ. Μπουργαζάς. 

1949, ενώ δοκιμάζανε έναν όλμο στην αστυνομία Πλατάνου, έσκασε ένα βλήμα με αποτέλεσμα να βρούνε φρικτό θάνατο 3 χωροφύλακες, και εννέα τραυματίστηκαν. Μεταξύ των τραυματίων ήταν και ο Πλατανιώτης Ιωάννης Κωτσόπουλος που τραυματίστηκε βαριά.

1949, ο Βασίλης Κοτσικόπουλος από την Βάλτσα, μπήκε στο Ειρηνοδικείο Πλατάνου που ήταν αποθήκη πυρομαχικών του Στρατού και παίρνοντας ένα όπλο άρχισε να ρίχνει προς την πλατεία. Ο κόσμος άρχιζε να τρέχει να κρυφτή. Τον συνέλαβε η αστυνομία αμέσως. Αλλά είπαν ότι πρόκειται για τρελό.

1949, άρχισε και πάλι να γιορτάζεται η Καθαρά Δευτέρα μετά τον πόλεμο. Το τραπέζι γινόταν στη Φτυλιά, που λαμβάνανε μέρος όλοι οι άνδρες του χωριού. Τα φαγητά ετοίμαζε το Εστιατόριο του Θανάση Πολύχρονου.

1949, οι περισσότεροι κάτοικοι του Πλατάνου είχαν πάθη κρυολόγημα, (Πούντα). Ο γιατρός Οδυσσέας Πατούχας συνιστούσε σε όλους: βεντούζες κοφτές, μια ασπερίνη και τσόλιαζμα.

1949 μήνας Μάιος. Η ΙΧ Μεραρχία Στρατού εισέρχεται εις την Ορεινή Ναυπακτία και αναλαμβάνει εκκαθαριστηκάς επιχειρήσεις εναντίον των συμμοριτών.

1953 Ιούλιος, επισκέφτηκε τον Πλάτανο ο Άγγλος συγγραφέας Πάτρικ- Λή- Φέρμορ, προτού να παει στην Περίστα. Τον θυμάμαι έκατσε στου Τζαβελοτάσου το καφενείο. Ήθελε να μάθη για την τοπική γλώσσα Μπουλιάρικα. Οι Πλατανιώτες του είπαν μόνο στην Περίστα μπορεί να παει  να μάθει για αυτή τη γλώσσα.                                                                      
1968, πέθανε ο Ανδρέας Τσάμης (Τσαμανδρίας) σε ηλικία 82 ετών.

1976, τον Πλάτανο επισκέφτηκε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ιάκωβος

1978 23 Αυγούστου, έγιναν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Σωτήρη Κωτσόπουλου, δαπάνες του Καθηγητού Ν. Παπανικολάου.   

Δεκαετία του 1950, κάτω στο ποτάμι υπήρχαν τα περιβόλια του Μιχάλη Πλατανιώτη. Καρπούζια, ντομάτες και άλλα λαχανικά και φρούτα, τα έφερνε ο Μιχάλης με καρότσα στον Πλάτανο που έσερνε το μουλάρι.     

1953, κόβεται το ιστορικό κυπαρίσσι στην πλατεία του Πλατάνου. Λέγανε ότι ήταν 300 χρόνων, εκεί κρύφτηκε και ο Καραϊσκάκης για να γλιτώσει από τους Τούρκους.

1953 4 Μαρτίου, σοβαρός σεισμός με μέγεθος 5,5 Richter προξένησε μεγάλες βλάβες στη Ναυπακτία και στο χωριό μας Πλάτανο.

1943, ο Άρης Βελουχιώτης συνέλαβε τον Πλατανιώτη Στρατηγό Νίκο Τσίπουρα και τον κράτησε αιχμάλωτο 4 μήνες ως την απελευθέρωση. (Από το βιβλίο του Ν. Παπανικολάου «Στα χρόνια του Άρη»).

1936, ανοίγουν καφενείο στον Πλάτανο οι Αδελφοί Λεωνίδας και Κώστας Βλάντης. (Στο αρχείο Κ. Δεδόπουλου υπάρχη φωτογραφεία).

Κατά την δεκαετία του 1950 το χωριό μας παρουσίασε το μεγαλύτερο μέρος μετανάστευσης του 20ου αιώνα.

Δεκαετία 1960 έγινε μεγάλη κατολίσθηση στην περιοχή κορύτος στο ξεροβούνι. Πέτρες, χαλιάς και δέντρα τα παράσυρε όλα στο Κουτσομύλη. Εκείνη την στιγμή περνούσε η γυναίκα του Θόδωρου Μπερτσούλη η Ρίνα, όπου την πλάκωσαν ζωντανή όλα αυτά τα μπάζα και ουδέποτε βρέθηκε το πτώμα της.

1988, πέθανε ο Δάσκαλός μας και συγγραφέας Γεώργιος Δ. Κόκκας.

1995 19 Φεβρουαρίου πέθανε ο Επίτιμος γυμνασιάρχης και συγγραφέας Γ.Ν. Παπανικολάου.

1992 23- 24 Μαίου, η πρώτη ιστορική εκδρομή και αντάμωμα Πλατανιωτών Αμερικής στο Υόρκ της Πενσυλβανίας. Παραβρέθηκαν γύρω στους 300 Πλατανιώτες.

1993 23 Αυγούστου, ο Σύλλογος Πλατανιωτών Αθήνας, τίμησε στην πλατεία του Πλατάνου τον Περιστιάνο Θανάση Παπαθανασόπουλο δια το ποιητικό και Λογοτεχνικό του έργο.                                 1993 23 Νοεμβρίου, ο Σύλλογος Πλατανιωτών Αμερικής Τίμησε τον Πρόεδρο της Κοινότητας Πλατάνου Αριστείδη Δημητρακόπουλο.

!996 23 Αυγούστου, στον Πλάτανο στο πλαίσιο των Τιμητικών εκδηλώσεων για τους Πλατανιώτες εκπαιδευτικούς, που οργανώθηκαν από την κοινότητα, ο Χαρ. Γ. Χαραλαμπόπουλος πρόεδρος του Ε.Ν.Α.Μ. μίλησε για τον αποθανόντα Εταίρο Γ. Παπανικολάου Γυμνασιάρχη. Για τον επίσης αποθανόντα Εταίρο Γιώργο Κόκκα Διευθυντή πολυθ. Δημοτικού Σχολείου- Συγγραφέα, μίλησε ο Συγγραφέας και Λογοτέχνης Γιάννης Κουφός.

1997 23 Αυγούστου, γίνονται στον Πλάτανο τα αποκαλυπτήρια των προτομών του Κ. Πούλου και Μ. Τσίπουρα.

Δημήτριος Β. Ζήσιμος υπάλληλος ΟΤΕ.

Ευθύμιος και Μαρία Σικόλα, καφενείο και Εστιατόριο στον Κάτω Πλάτανο.

Αριστοτέλης Τσούνης τσαγκάρης στον Πλάτανο.

Αλέξης Αντωνίου Αγροφύλακας.

Γεώργιος Πούλος Συνταγματάρχης. Το 1947 καταδικάστηκε στη Θεσσαλονίκη σε θάνατο και εκτελέσθηκε.

Νίκος Π. Καραγεώργος, κατασκευαστής μοτοσικλετών  Haley. Davidson. Πήρε και βραβείο για την καλή εργασία που κάνει.

1972 Αύγουστος μια αλεπού μπήκε ξαφνικά στην πλατεία 9 το βράδυ. Τρέχει ο Θύμιος Γερμανός και της έριξε μία κουβέρτα και την έπιασε ζωντανή! Τη βάλανε σ’ ένα κλουβί και την είχαν στην αυλή του Γιάννη Δεδόπουλου και τη βλέπανε όλη μέρα παραθεριστές και χωριανοί. 

1966, η Ελένη Δ. Πράκα εκ Πλατάνου, ήταν εκφωνήτρια του Ραδιοφωνικών προγραμμάτων του Ευάγγελου Βασιλάτου  στην Νέα Υόρκη. Επίσης

 εκφωνήτρια ήταν για πολλά χρόνια και η πλατανιώτισσα Νίκη Καλέ.

1966 Νοέμβριος. Ο σύλλογος Αγίου Δημητρίου Ναυπακτίας Αμερικής, ομόφωνα ανακήρυξε ευεργέτη του χωριού των τον Πλατανιώτη Δάσκαλο Αλέξη Ν. Παπανικολάου, ο οποίος διετέλεσε διευθυντής του Σχολείου Αγ. Δημητρίου από το 1923 μέχρι το 1945.

1968 Αύγουστος. Παντρεύτηκε ο Δημήτριος Πούλος στον Πλάτανο με την Ελένη Γιαννατά. Το ωραίο στιφάδο στο γάμο έκανε η Άργύρο Αλ. Καραγεώργου.

1982 17 Ιανουαρίου, αποδήμησε εις Κύριον ο Αιδεσιμότατος Ιερέας του Πλατάνου Γεώργιος Β. Ροντήρης.

1984-1987, από νεωκόρος στον Άγιο Νικόλαο Πλατάνου ο Γεώργιος Β. Χρυσικός, έγινε νεωκόρος στην μεγαλύτερη καθολική εκκλησία της Νέας Υόρκης τον Άγιο Πατρίκιο.

Μηχανικοί-Μηχανολόγοι Πλατανιώτες στην Αθήνα. Ιωάννης Αντωνακόπουλος, Χρήστος Αντωνακόπουλος, Γεώργιος Αργύρης, Ιωάννης Γιαννακόπουλος, Γεώργιος Δημητρακόπουλος, Βασιλική Δημητρακοπούλου, Κώστας Ξύδης, Γρηγόρης Παντελάς, Παπανικολάου-Παπαγεωργίου Γεώργιος, Ιωάννης Παπανικολάου, Νικόλαος Παπανικολάου, Ιωάννης Σουμπασάκος και Αντώνιος Τάγκαλος.

Ναυτικός. Χαράλαμπος Καραγιάννης.

Ράφτες Γεώργιος Φλώρος και Αντώνιος Κουλοτούρος, αδερφός του νεκροθάφτη Κωλέττα.

Ξενοδόχος. Ιωάννης Κατσιγιάννης.

Χρυσοχόοι. Αλέκος Καραγεώργος, Κώστας Καραγεώργος, Τρύφων Καραγιώργος, Στέφανος Πολύχρονος, Ιωάννης Πολύχρονος, Δημ. Ε. Ροντήρης, Ιωάννης Ψιλός, Κώστας Ψιλός και Μανώλης Παπαϊωάννου.

Ο πατέρας του αειμνήστου Μητροπολίτου Εδέσσης Καλλίνικου, καταγόταν από τον Πλάτανο. (Από την ομιλία του Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου στη Ν. Υ.).

ΚΩΣΤΑΣ Α.ΔΕΔΟΠΟΥΛΟΣ

E-Mail: Dedopoulos@yahoo.com